
این مسجد در ضلع جنوبى میدان امام قرار دارد در سال 1020 هجرى به فرمان شاه عباس اول در بیست و چهارمین سال سلطنت وى شروع شده و تزئینات و الحاقات آن در دوره جانشینان او به اتمام رسیده است. معمار و مهندس آن استاد علىاکبر اصفهانى و ناظر ساختمان محبعلى بیک الله بوده اند. این مسجد شاهکارهاى جاویدان از معمارى، کاشىکارى و نجّارى در قرن یازدهم هجرى است.

از نکات جالب توجه این مسجد، انعکاس صوت در مرکز گنبد بزرگ جنوبی آن است.
قطعات بزرگ سنگهای مرمر یکپارچه و سنگابهای نفیس، از دیدنی های جالب این مسجد است. کتیبه سردر مسجد به خط ثلث علیرضاى عباسى و مورخ به سال 1025 حاکى از آن است که شاه عباس این مسجد را از مال خالص خود بنا کرده و ثواب آن را به روح جدا اعظم خود شاه طهماسب اهدا نموده است. در ذیل این کتیبه به خط ثلث محمدرضا امامى، کتیبه دیگرى نصب شده که به موجب آن مقام معمارى و مهندسى معمار مسجد امام استاد على اکبر اصفهان و ناظر ساختمان محب على بیک الله تجلیل شده است.

مسجد امام یکى از شاهکارهاى معمارى و کاشی کارى و حجارى ایران در قرن یازدهم هجرى است و آخرین سال تاریخى که در مسجد دیده مىشود سال 1077 هجرى یعنى آخرین سال سلطنت شاه عباس دوم و 1078 هجرى یعنى اولین سال سلطنت شاه سلیمان است و معلوم مىدارد که اتمام تزیینات مسجد در دوره جانشینان شاه عباس کبیر یعنى شاه صفى و شاه عباس دوم و شاه سلیمان صورت گرفته است.
تزیینات عمده این مسجد از کاشی هاى خشت هفت رنگ است. در مدرسه جنوب غربى مسجد قطعه سنگ سادهاى به شکل شاخص در محل معینى تعبیه شده است که ظهر حقیقى اصفهان را در چهار فصل سال نشان مىدهد و محاسبه آن را شیخ بهایى دانشمند فقیه و ریاضیدان معروف عهد شاه عباس انجام داده است.

این مسجد که ساختمان آن در سال 1020 هجرى قمرى آغاز و در سال 1025به پایان رسید و براى تزیین آماده شد، از مهمترین مساجد عصر صفویه و در ضلع جنوبى میدان نقش جهان واقع است. تزیینات این مسجد که از سال 1025، زمان سلطنت شاه عباس اول، آغاز شد تا زمان سلطنت دو تن از جانشینان او (صفى و عباس دوم) نیز ادامه یافت.

اسپرهاى طرفین در ورودى 8 لوحه با نوشته هایى مشکى بر زمینه فیروزهاى دارند که در هر یک از این اسپرها 4 لوحه کار گذاشته شده. در جلو خان سردر مسجد نیز کتیبه هایى با عبارات و اشعارى وجود دارد. تخت سنگ بزرگى نیز در ضلع غربى جلوخان هست که از نوشته هاى آن تنها بسم الله الرحمن الرحیم به جا ماند. کتیبه نماى خارجى سردر، خط ثلث سفید بر زمینه کاشى خشت وجود دارد.
اشعارى به خط نستعلیق در اصلى مسجد را که پوشش نقره و طلا دارد زینت بخشیده است؛ در این اشعار سال اتمام و نصب در 1038تا 1052ذکر شده است. اشعار فوق الذکر 16 بیت است که هشت بیت آن بر یک لنگه و هشت بیت دیگر بر لنگه دیگر آن به طور برجسته نقش بسته است. این در، در ضلع جنوبى واقع است.
کتیبه هاى داخل مسجد را خوشنویسانى چون عبدالباقى تبریزى، محمد صالح اصفهانى محمدرضا امامى و محمد غنى نوشتهاند که از آن جملهاند:
این مسجد عظیم داراى دو شبستان قرینه در اضلاع شرقى و غربى صحن است. یکى از این شبستان ها (شبستان شرقى) بزرگ تر اما ساده و بى تزیین است و دیگرى (شبستان غربى) کوچکتر است اما تزییناتى با کاشی هاى خشت هفت رنگ دارد و محراب آن نیز از زیباترین محراب هاى مساجد اصفهان است.

در دو زاویه جنوب غربى و جنوب شرقى دو مدرسه به طور قرینه قرار دارد که مدرسه زاویه جنوب شرقى را که حجرههایى نیز براى سکونت طلاب دارد، مدرسه ناصرى و مدرسه زاویه جنوب غربى را سلیمانیه مىنامند.
ارتفاع ایوان بزرگ جنوبى مسجد 33 متر است و دو مناره در طرفین آن قرار گرفتهاند که ارتفاع هر یک از آنها 48 متر است. این دو مناره با کاشى تزیین شدهاند و نام هاى محمد و على به طور تکرارى به خط بنایى بر بدنه آنها نقش بسته است. گنبد بزرگ مسجد تزئینات جالبى از کاشی کارى دارد و نیز دارى کتیبهاى به خط ثلث سفید بر زمینه کاشى خشت لاجوردى است.
نظرات شما عزیزان:
ادامه مطلب